Vrouwen met ADHD komen vaak bij mij met concrete ADHD issues. Er is veel chaos in hun huis, of in hun leven. Of ze hebben last van uitstelgedrag. Plannen is een drama. Met deze problemen gaan we natuurlijk aan de slag! Alleen zit er bijna altijd een belemmerende overtuiging onder jouw ADHD probleem. Een negatieve gedachte over jezelf of je gedrag die je bent gaan geloven. Vaak zetelen deze overtuigingen in je onderbewustzijn. Van daaruit regeren ze je, en saboteren ze je.
Daarom is het zo belangrijk om niet alleen je uitstelgedrag aan te pakken, maar ook de overtuiging die daar onder zit. Je kunt doelen stellen tot je een ons weegt. Maar als jij er deep down overtuigd bent dat het je toch niet gaat lukken om deze te behalen, omdat je bijvoorbeeld niet vindt dat je het waard bent, ga je die doelen niet behalen.
Welke belemmerende overtuigingen kom ik tegen bij vrouwen met ADHD?
De eerste overtuigingen die ik tegenkom zijn vaak op het niveau van gedrag of vaardigheden. Deze zijn vaak verbonden met het probleem waar zij mee worstelen.
Het lukt me niet/nooit om op tijd te komen.
Ik heb veel last van uitstelgedrag
Ik ben altijd te laat
Ik krijg mijn chaos in huis maar niet opgeruimd
Ik ben te impulsief
Dit zijn de takovertuigingen. Overtuigingen die te maken hebben met issues waar je op dat moment mee worstelt, en die vaak ook de aanleiding zijn om hulp te zoeken.
Als we hiermee aan de slag gaan, blijkt al gauw dat de echte bottleneck ‘m zit in de wortelovertuiging die hieraan ten grondslag ligt. Dit is vaak een zware overtuiging waar veel vrouwen zich niet bewust van zijn. Dit zijn de zware overtuigingen die je vaak al vanaf je jeugd met je meesleept. Ik ben dom. Ik ben niet belangrijk. Ik faal. Ik ben raar.
Ze zorgen ervoor dat je heel erg je best doet om niet dom te zijn. En dat heel erg je best doen zorgt voor veel stress, angst en spanning in je leven.
Als je deze overtuiging opspoort en loslaat, gaat er heel veel veranderen voor je in positieve zin. Je ruimt je gevolgschade op. Hierdoor pak je meteen veel concrete ADHD problemen aan waar je mee worstelt. In dit blog kun je meer lezen over de gevolgschade van ADHD.
Een voorbeeld
Ik heb in korte tijd drie vrouwen gecoacht die met hetzelfde ADHD probleem kwamen, namelijk uitstelgedrag. Maar daarnaast hield elke overeenkomst op. Het werden 3 totaal verschillende coachtrajecten. Waarom?
Er lag bij deze drie vrouwen een hele andere overtuiging aan hun uitstelgedrag ten grondslag.
Bij de ene vrouw was haar overtuiging: ik ben dom. De tweede coachee had als overtuiging ik mag geen fouten maken. De derde vrouw gaf aan ik heb nu eenmaal ADHD dus dit superleuke werk is niet voor mij weggelegd.
Door met deze overtuigingen te werken wisten ze alle drie hun uitstelgedrag aan te pakken. En dat betekende niet dat ze nooit meer uitstelgedrag vertoonden, maar ze konden er zelf mee aan de slag. Ze hadden er niet meer zo’n last van.
Hoe kom je achter wat jouw belemmerende overtuiging is?
Als je bedenkt dat je overtuigingen je gedachten, gevoelens en gedrag bepalen, heb je meteen ook een goede ingang om je belemmerende overtuigingen te vangen.
Observeer je gedachten. Heb je vaak gedachten die je ondermijnen? Als jouw vriendin bijvoorbeeld een paar dagen niks van zich laat horen, denk je dan meteen dat ze je niet meer ziet zitten? Of, als jouw mening niet gevraagd wordt tijdens een vergadering, denk je dan meteen: ‘ik doe er niet toe’? Wat denk je over jezelf als je een fout maakt?
Hoe voel je je? Voel je je regelmatig onbeduidend, onbelangrijk, voelt het alsof jouw buurvrouw met een mes in je hart steekt als je niet uitgenodigd wordt voor haar verjaardag? Grote kans dat daar een belemmerende overtuiging onder zit.
Observeer je gedrag. Je overtuigingen sturen namelijk je gedrag. Als je gedrag vertoont dat niet voor je werkt, ga er maar vanuit dat daar een belemmerende overtuiging onder zit.
Hoe laat je je belemmerende overtuiging los?
Stap 1: kies een overtuiging die jou versterkt
Je overtuiging is zelden 100% waar en realistisch. Toch neemt ‘ie wel de plaats in van de realiteit. Je kunt er bijvoorbeeld echt van overtuigd zijn dat het niet oké is als je fouten maakt. Voor jou is dat een feit.
Hoe komt dat? Je brein is zodanig geprogrammeerd dat het altijd informatie zoekt die je overtuiging bevestigen. Je filtert dus informatie naar je overtuiging. Als jij net een roze fiat gekocht hebt, zie je opeens overal roze auto’s. Dat verhaal. Dat betekent dat je in de loop van vele jaren heel veel bewijzen hebt verzameld die voor jou een bevestiging zijn dat die overtuiging waar is. Immers, wat je aandacht geeft groeit. Als ‘geen fouten maken’ voor jou heel belangrijk is, kan het zijn dat je hele kritische ouders hebt, een kritische werkgever, of vriendinnen die de lat hoog leggen. Je hebt je als het ware omringd met perfectionisme.
Nu je dat weet, zou je dan niet liever een overtuiging kiezen die jou versterkt?
Stap 2: maak je overtuiging losser
Nu kan het lastig zijn om een hardnekkige overtuiging helemaal los te laten. Het kan helpen om ‘m wat losser te maken.
Een voorbeeld. Stel, jij zou graag willen kunnen presenteren, maar het is jouw overtuiging dat je dat niet kunt. Als je gelooft dat ‘ik kan niet presenteren’ een juiste omschrijving is van je bekwaamheden van nu EN in de toekomst, in plaats van gewoon een beschrijving van je huidige gedrag, dan programmeer je je hersenen om voor een mislukking te zorgen. Zonde! Want misschien wil je wel zeggen: ik kan nog niet goed presenteren. Ik heb er weinig ervaring mee, en ik vind het heel spannend, maar ik zou het wel graag willen leren.
Dit is niet alleen veel eerlijker, het biedt openingen. En, je brein helpt je!
Hier speelt de term neuroplasticiteit een belangrijke rol. Dit houdt in dat hersenen en gedrag elkaar voortdurend vormen. Je brein raakt gespecialiseerd in de gedachten en emoties die het meest in jouw brein voorkomen. Het past zich aan aan wat jij aanbiedt aan gedachten, gevoelens en gedrag, en maakt het daardoor steeds makkelijker voor je om die gedachten, gevoelens en gedrag te ervaren.
Nu je dit weet, is het dan niet veel logischer om helpende overtuigingen en gedachten aan te bieden? Ik wil leren presenteren, in plaats van ik kan niet presenteren?
Stap 3: herkader je overtuiging
Bij herkaderen, ook wel omdenken genoemd, geef je een andere betekenis aan jouw overtuiging. Je plaatst als het ware een nieuwe lijst om de overtuiging, waardoor deze er opeens heel anders uit ziet. Een bekende is die van Winston Churchill: ‘You have enemies? Good! That means you’ve stood up for something, sometime in your life’. Denken in uitdagingen in plaats van problemen is ook een bekende.
Nog een paar mooie perfectionisme herkaderingen van Omdenken:
Als ik niet zo’n perfectionist was, zou mijn leven perfect zijn.
Als je iets perfect wilt doen, heb je je eerste fout al gemaakt.
Stap 4: onderzoek je overtuiging
Stel dat je ouders je vroeger negeerden. Ze waren druk met van alles, behalve met jou. Je hing er maar zo’n beetje bij. Het is niet meer dan logisch dat je daardoor hebt opgeslagen: ik ben niet belangrijk. Ik doe er niet toe.
Maar, is dat ook waar? Ben je niet belangrijk? Dat jij als klein meisje niet hebt gekregen wat je nodig had, dat is pijnlijk, verdrietig, en kan ook een trauma voor je zijn. Neem jouw verdriet serieus en ga aan de slag met het helen van jouw wonden.
Maar het betekent niet dat je niet belangrijk bent. Het is logisch dat je dit als 5-jarig meisje geleerd hebt, maar het is niet meer logisch deze overtuiging als volwassene nog steeds te omarmen.
Er mag een knip komen tussen jouw trauma en je overtuiging.
Hoe doe je dat?
Het kan je helpen om eens terug te gaan naar je verleden, en daar met je volwassen oog naar te kijken. Vonden jouw ouders jou echt niet belangrijk? Of waren ze gewoon te druk met hun dagelijkse leven? Misschien hadden ze niet de opvoedkundige vaardigheden die nodig waren. Waren ze zelf gewond, en wisten ze niet beter. Er zijn heel veel andere verklaringen mogelijk naast jouw overtuiging ze waren er niet voor me en daarom vonden ze me niet belangrijk.
Bevraag jezelf op je overtuiging. Wie ben je, wat doe je als je dit gelooft? En wie ben je zonder deze overtuiging? Welke nieuwe, versterkende overtuiging wil je ervoor in de plaats?
Iemand die dit prachtig doet is Byron Katie. Je kunt online veel informatie vinden over haar methode (the Work). Of bekijk haar vele inspirerende filmpjes op youtube.
Dit kun je heel goed zelf doen, maar het kan ook heel zinvol zijn om dit onder begeleiding te doen. Heb je hulp nodig bij het opsporen en transformeren van jouw belemmerende overtuigingen? Denk je dat er genoeg valt op te ruimen, en weet je even niet waar te beginnen? Neem dan contact met me op, ik begeleid je hier graag bij!