Ook al staat ‘chaos in je hoofd’ bij veel vrouwen met ADHD hoog in de top 10 van ADHD klachten, het is geen logisch kenmerk van ADHD. Chaos in je hoofd is een typisch voorbeeld van de gevolgschade van ADHD.
Dat betekent dat je het kunt aanpakken en opruimen. Als je daar veel last van hebt tenminste! Als je op een grappige manier licht chaotisch bent, en jij (en je omgeving) heeft daar geen last van, zou ik het lekker zo laten.
Maar als de chaos in je hoofd net zo ondermijnend voor je is als dat het voor mij was, dan wil je daar vanaf.
Hoe ontstaat chaos in je hoofd?
Te veel informatie, ervaringen, spullen, hobbies
De overload aan informatie is nog nooit zo groot geweest. Als je die informatie niet verwerkt, kan dit leiden tot chaos in je hoofd. Maar ook te veel ervaringen, hobbies of spullen kunnen veel chaos in je hoofd veroorzaken. Omdat je hier bijvoorbeeld meer geld aan uitgeeft dan je te besteden hebt. Of je ervaart continu onrust omdat je te weinig tijd vrij maakt voor die nieuwe hobby. Al die ’te veels’ kunnen losse eindjes veroorzaken die ervoor zorgen dat jij continu een vol hoofd hebt.
Te veel emoties
Al die informatie op instagram, al die brandjes die je moet blussen door verkeerde beslissingen, maar ook alle besluiten die je neemt vanuit overtuigingen die jou niet dienen zorgen voor emoties die als het ware over elkaar heen buitelen in je hoofd.
Ik werd voortgedreven door angst, schuldgevoel, schaamte en enthousiasme en voelde me vaak uitgeput. Ik was voor heel veel bang. Om niks met mijn opleiding politicologie gedaan te hebben. Om te falen als moeder. Om saai gevonden te worden. Ik schaamde me voor mijn rommelige huisje. Maar er was ook veel enthousiasme. Over mijn vele hobbies, activiteiten en relaties. Ze gaven mij het gevoel dat ik leefde.
Deze overload aan emoties zorgde ervoor dat mijn lijf regelmatig schreeuwde: Ontspan! Rustig aan! Aandacht! Vergeet het maar. De rust, reinheid en regelmaat die voor mij en mijn meiden helend zou zijn geweest, vond ik dodelijk saai. Had ik toen maar geweten wat ik nu weet; dat dit me juist ontspanning en ruimte in mijn hoofd zou hebben opgeleverd. Ruimte om creatiever, losser en leuker te leven.
Belemmerende overtuigingen
Ik noemde zojuist al de overtuiging; als ik niks doe ben ik saai. Of; rust, reinheid en regelmaat zijn saai.
Maar dit was niet de enige belemmerende overtuiging die voor chaos in mijn hoofd zorgde.
Er waren er nog veel meer.
Ik moet altijd kinderen kunnen laten spelen.
Ik moet mijn huis opgeruimd houden, anders zien mensen dat ik faal als moeder.
Ik moet interessant werk blijven doen en zoeken, ik heb niet voor niks gestudeerd. Niks doen met mijn studie geeft een slecht signaal af aan mijn meiden en de rest van de wereld.
Ik mag geen hulp vragen, want kan tegen me gebruikt worden. En – wederom – het bewijst dat ik gefaald heb als alleenstaande moeder.
Enzovoorts. Ik deed hierdoor veel meer dan ik aan kon, maar was wel trots op mezelf. Ik was tenminste niet saai en doorsnee. En natuurlijk leverde het ook veel op! Maar het kostte helaas ook veel.
Te weinig verwerkingstijd
Chaos heeft niet alleen de energie van veel in zich, maar ook van snel. We worden vaak gedreven door een gevoel urgentie en soms zelfs paniek. Daardoor nemen we te weinig tijd om informatie te verwerken, en even rustig een pas op de plaats te maken. Hierdoor krijgen we bijvoorbeeld blackouts.
Je ADHD
Een belangrijke kenmerk van ADHD is dat de executieve functies niet goed ontwikkeld zijn. Plannen, ordenen, impulsbeheersing, zelfsturing kan lastig zijn. Ook dit kan chaos in je hoofd veroorzaken. Veel vrouwen met ADHD hebben bovendien de neiging om ‘in hun hoofd te wonen’, en alles wat ze meemaken en voelen eindeloos te herkauwen. Je snapt, ook dit is een korte route naar chaos in je hoofd…..
Je persoonlijkheid
Ik geniet van mijn enthousiasme, en ben in veel geïnteresseerd. Bovendien is opruimen geen kernwaarde van mij, en gezelligheid vind ik belangrijker dan structuur. Niks mis mee! Alleen: in combinatie met mijn impulsiviteit was dit een cocktail die veel spanning en stress veroorzaakte. Omdat ik vaak onhandige besluiten nam die ik eigenlijk had willen (en moeten) voorkomen. Hierdoor schaamde ik me. Wat weer extra veel onrust en stress gaf.
Hoe is dat bij jou? Zijn er al wat lichtjes gaan branden? Als het goed is heb je nu een aardig beeld hoe chaos ontstaat. Alleen: hoe ruim je die chaos op?
Tip 1: vertraag en ontspan
Je zult je verstandige, volwassen ik moeten oproepen. De wijze, liefdevolle moeder. In tip 4 ga je lezen hoe je dat doet. Waarom heb je die nodig? Omdat je gaat beginnen met het ontwarren van waar jij jouw hoofd zo vol mee stopt. Al jouw gevoelens en gedachten. Stel, er liggen allemaal verschillende kleuren wol op de grond in een grote kluwe. Wat jij nu gaat doen is die kluwe wol ontwarren. Je rolt lekker alle kleurtjes op. Zo’n lekker mindful klusje waar je de tijd voor neemt. Kopje thee erbij, lekker muziekje. Die vibe, daar ga je naar op zoek.
Dit ontwarren kan nu eenmaal niet vanuit de staat van stress en paniek waarin we doorgaans verkeren. Hiervoor is ontspanning nodig, fijne gevoelens en genieten. In dit artikel kun je lezen hoe je die fijne gevoelens oproept, ook als je gespannen bent.
Tip 2: Ontwar en voel
Schrijf al jouw ‘veels’ op. Of het nu activiteiten, hobbies, gedachten of gevoelens zijn. Schrijf op wat je gedachten hierover zijn, en welke emoties je hierbij ervaart. Wat voel je allemaal, en wat doe je om deze gevoelens niet te ervaren? Stop met ‘doen’, en blijf bij je gevoel. Vertrouw er op dat emoties meestal ook snel weer wegebben. Pas als we de emotie vastgrijpen, en er een verhaal omheen bouwen, blijft ‘ie hangen.
Vaak worden we gedreven door innerlijke onrust of angst. Durf je angst te voelen en los te laten. Angst is echt een slechte raadgever. In dit artikel krijg je zinvolle handvaten om met jouw angst om te gaan. Daarnaast zul je ook geconfronteerd worden met leegte, verveling, en andere rotgevoelens. Die zul je moeten leren verduren, en dat kan lastig zijn.
Tip 3: ga op zoek naar onderliggende belemmerende overtuigingen
Zoals je hebt kunnen lezen lagen deze aan de wortel van mijn chaos. Ze leidden bij mij tot onhandig gedrag, en doen dat soms nog. Dit herken ik ook bij de vrouwen die ik coach.
Pak zo’n overtuiging die jou saboteert, laat deze los of transformeer ‘m naar een overtuiging die wel voor je werkt. Hier krijg je handvaten hoe je dit kunt doen.
Tip 4: pak de regie terug en word pro-actief
Je zult moeten bedenken wat je echt wilt, en hoe je dat wilt. En dat kan lastig zijn als je gewend bent om ‘van buiten naar binnen’ te leven. Ofwel: reactief te reageren op al die leuke, spannende, of stressvolle ‘moetjes’ die er op je af komen. Als je dit gewend bent, zal het even duren voordat dit nieuwe pro-actieve gedrag is ingesleten in je brein. Doe dit daarom in kleine stapjes en wees mild voor jezelf.
Wat je eigenlijk gaat doen, is het managen van je oerbrein. Je hebt ergens de regie weggegeven aan dat oerbrein, daar waar je diepste en oudste instincten leven. Het is ook het brein dat bijna al je handelen bepaalt. Het oerbrein is als een kleuter die bepaalt wat er gebeurt, en dat houdt niet van plannen, even rustig nadenken voor je een beslissing neemt, of hulp vragen. Heb je vaak het gevoel dat je NU iets moet doen? Heb je vaak last van ‘hoe het hoort’ gedrag? Ga er maar vanuit dat je oerbrein de regie heeft.
Het is de bedoeling dat je de regie weer teruggeeft aan de neocortex, ofwel je mensenbrein. Daar zetelt de prefrontale cortex. Dat is de regisseur, de volwassene, de wijze liefdevolle moeder. Je praat vervolgens als die moeder tegen jouw oerbrein, alsof het een driejarige peuter is. Nee lieverd, je gaat geen dwarsfluit kopen nu. Ik weet dat je dit een mooi instrument vindt, maar ga eerst eens kiezen wat je die andere instrumenten wilt. Die dwarsfluit kan altijd nog!
Tip 5: wat werkt wel?
Dit is zo’n tip die ik eigenlijk overal aan vast plak. Omdat ‘ie zo waardevol en effectief is. Wat ging er allemaal goed? Wat zijn fijne gedachten? Hoe kun je je zorgelijke gedachten omdenken? Wat zijn helpende zinnetjes als je het nu een keer anders wilt doen? Dit alleen al vraagt om vertraging. Het maakt dat je als een helikopter boven je dag gaat hangen. Als je alleen al iedere avond vijf minuten drie dingen benoemt die goed gingen, kan er al veel veranderen in je leven.
Ik hoop dat deze inzichten en tips werken voor je. Al is het maar de wetenschap dat je zelf aan het roer kunt staan. Je hoeft geen slachtoffer te worden van je drukke hoofd. Wil je hier ondersteuning bij? Dan help ik je natuurlijk graag. Lees hier wat een traject voor je kan betekenen.